Đằng sau việc Trung Quốc bỗng mua ốc bươu vàng tại ĐBSCL

(Dân Việt) - Như đã phản ánh, thời gian gần đây, thương lái về các vùng nông thôn ĐBSCL mua ốc bươu vàng (OBV) để xuất khẩu sang Trung Quốc. Nhiều người lo ngại sẽ xảy ra tình trạng nuôi OBV để bán.

Trước đây, việc thương lái mua các loại nông sản khác như: Râu bắp non, móng trâu, mèo, gỗ sưa… để xuất sang Trung Quốc đã gây nhiều thiệt hại nặng nề cho nông dân.

Sơ chế ốc bươu vàng tại cơ sở ông Nguyễn Ngọc Ấm (huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang).

Ồ ạt đi bắt ốc bươu vàng

Lão nông Võ Văn Sáu ở xã Vị Thắng, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang, cho biết: “Hơn 1 tháng nay, thương lái chạy ghe dọc theo kênh Nàng Mau 2 mua OBV với giá từ 12.000 - 14.000 đồng/kg (ốc đã luộc và nhể lấy phần thịt). Những nông dân nghèo bơi xuồng đi vớt ốc vào buổi sáng bán cũng có thêm thu nhập từ 50.000 - 100.000 đồng/ngày. Nghe thương lái nói là mua loại ốc này để đem xuất khẩu”.

Theo ông Sáu, từ thứ gần như bỏ đi, nay OBV giá nâng lên quá cao nên nông dân bắt bán cho thương lái rất nhiều. Thông thường 10kg OBV còn vỏ sau khi luộc lấy thịt sẽ cho ra 2kg. Vì vậy, ốc trên nhiều cánh đồng rộng lớn đều được người dân bắt hết trong thời gian ngắn.

Trước đây, vào mùa nước nổi, OBV nhiều vô số kể nên nông dân cũng bắt nhằm tiêu diệt loài động vật ngoại lai hại lúa vụ đông xuân tới và tận dụng làm thức ăn cho cá, vịt, gà…

Ông Lê Văn Ẩn nuôi tôm càng xanh ở ấp Long Thạnh, xã Thạnh Mỹ, huyện Vĩnh Thạnh, TP.Cần Thơ cho biết: “Vào mùa nước nổi, gia đình tôi mua từ 20 - 25 tấn OBV làm thức ăn cho tôm càng xanh”.

Những ngày này, ở các xã Tân Phú, Long Phú (huyện Long Mỹ), nhiều gia đình chỉ chuyên bắt OBV bán cho thương lái. Những nông dân không có việc làm thì được nhận vào các cơ sở thu mua để luộc, phân loại ốc thành phẩm... Trong đó, cơ sở của ông Nguyễn Ngọc Ấm (xã Long Phú, huyện Long Mỹ, Hậu Giang), mỗi ngày thu mua khoảng 8 tấn OBV, tạo việc làm cho hơn 50 lao động ở địa phương.

Ông Nguyễn Văn Khoa - Chủ tịch UBND xã Long Phú cho biết: Việc bắt OBV được chính quyền địa phương khuyến khích vì sẽ tạo thu nhập cho nông dân trong lúc nông nhàn và góp phần tận diệt loài động vật ngoại lai phá hoại lúa.

Cần thận trọng…

Ốc bươu vàng du nhập vào Việt Nam khoảng năm 1985. Thiệt hại ghi nhận đầu tiên vào năm 1994 tại Kiên Giang và TP.HCM. Đến nay, OBV đã lan tràn và gây hại nặng trên các vùng trồng lúa cả nước và cơ quan chức năng đã cấm nuôi OBV.

PGS Nguyễn Bảo Vệ - cán bộ Khoa Nông nghiệp và Sinh học ứng dụng (Trường Đại học Cần Thơ), khẳng định: “Ở ĐBSCL, dịch OBV vẫn rất dữ tợn và nông dân tốn rất nhiều tiền để tiêu diệt”.

OBV có tuổi thọ từ 2-3 năm và sinh sản cũng như phá lúa rất dữ. Khi sinh sản, mỗi con lại có thể đẻ từ 120- 500 trứng và tỷ lệ nở khoảng 70%. Thời gian tái phát dục lại ngắn, chỉ khoảng 3 ngày…

Hồ Hùng

Từng có lúc, phía Trung Quốc sang mua một số loại nông sản như: Gỗ sưa, râu ngô non, rễ hồi, móng trâu, cây kim cương… Lần nào, tác hại để lại cũng nặng nề. Như dịch chuột bùng phát dữ dội vào khoảng năm 1997, cũng vì trước đó người dân rầm rộ bắt mèo bán sang Trung Quốc. Bây giờ đến lượt OBV, khiến không ít người lo âu về hậu quả có thể xảy ra.

Ông Ngũ Văn Cần ở thị trấn Kinh Cùng, huyện Phụng Hiệp (Hậu Giang), cho biết: “Tôi làm 1ha lúa thì mỗi năm phải tốn hơn 600.000 tiền thuốc để diệt OBV. Bây giờ nghe nói OBV đượcxuất khẩu thì tôi và nhiều nông dân rất bất ngờ”.

Sau đợt này, hầu hết các cánh đồng ở Hậu Giang đều được nông dân tận diệt OBV để bán cho thương lái, trước mắt sẽ góp phần giảm chi phí cho nông dân trong vụ đông xuân.

Nhưng Trung Quốc mua OBV làm gì? Thông tin từ những chủ vựa thu mua OBV nhỏ lẻ, thì sau khi mua về, các cơ sở sơ chế lại để vận chuyển sang công ty đặt hàng bên Kiên Giang. Từ đó, ruột ốc được xuất khẩu sang Trung Quốc, Đài Loan…

Ông Đặng Ngọc Giao - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Hậu Giang nhận định: “Việc thương lái thu mua OBV để xuất khẩu sang Trung Quốc thì xem xét cẩn thận, kỹ lưỡng. Nếu không sẽ gánh lấy hậu quả như trước đây”.

Theo ông Giao, sắp tới ngành nông nghiệp địa phương sẽ nắm lại tình hình, số lượng thu mua OBV được xuất khẩu sang Trung Quốc. Ngoài việc khuyến khích nông dân diệt OBV gây hại lúa thì cần phải quản lý chặt chẽ để tránh việc nông dân thấy giá cao, lại tổ chức nuôi OBV, càng làm cho loài có hại này phát tán rộng.

Hoàng MaI