Thư giải trình của Lê Thăng Long về bản thân và Phong trào Con Đường Việt Nam

Kính gửi: Dân Làm Báo 

Kính nhờ Dân Làm Báo phổ biến bài viết sau đây cho độc giả. Xin chân thành cảm ơn Dân Làm Báo.

Phong trào Con đường Việt Nam

Thưa quý vị và các bạn!

Trước hết tôi xin chân thành cảm ơn những người đã ủng hộ Phong trào Con đường Việt Nam rất nhiều. Các bạn đã giúp cho những hạt giống đầu tiên của Phong trào nảy mầm. Nhưng tôi cũng thật lòng cảm ơn những người đã chỉ trích những thiếu sót của cá nhân tôi và việc điều hành hoạt động của Phong trào trong 10 ngày vừa qua. Quý vị đã giúp điều chỉnh các yếu kém để những mầm sống đầu tiên của Phong trào có được một môi trường phát triển tốt đẹp.

Mấy ngày qua có nhiều người gửi mail đến động viên an ủi tôi, nói tôi đừng buồn trước những mặt trái của dân chủ. Nhưng tôi nói thật là tôi cảm thấy vui vì lần đầu tiên tôi được tham gia các hoạt động chính trị - xã hội một cách dân chủ như vậy. Tôi cũng không xem những chỉ trích gay gắt đối với cá nhân mình trước công luận là mặt trái của dân chủ. Tôi thấy rằng sự khen chê, ủng hộ hay phản đối là một sự tồn tại cần thiết trong một xã hội dân chủ để giúp con người tự điều chỉnh mình đến một trạng thái cân bằng tốt hơn. Cho dù là có nhiều những ý kiến cả khen lẫn chê đều chưa chính xác, nhưng trách nhiệm này đối với tình trạng này thuộc về những đối tượng mà công chúng hướng đến. Nếu những đối tượng này cung cấp đủ thông tin cho công chúng thì sẽ giảm thiểu những ý kiến thiếu chính xác. Do vậy tôi nhận trách nhiệm về các vấn đề gây ra bởi việc thiếu thông tin liên quan đến việc phát động Phong trào Con đường Việt Nam. Nên tôi viết thư này giải trình trước công luận.

Thứ nhất, về tư cách đại diện cho anh Trần Huỳnh Duy Thức và anh Lê Công Định đứng tên phát động Phong trào. Tôi xin khẳng định lại trước công chúng rằng cả ba anh em chúng tôi Thức - Long - Định đã thống nhất hình thành nên một Phong trào mang tên “Con đường Việt Nam” từ cuối năm 2008 đến trước khi bị bắt vào tháng 05,06 năm 2009, chúng tôi đã chuẩn bị được rất nhiều tài liệu cho Phong trào. Ngày 11/05/2010, tại phiên tòa phúc thẩm, đến trước phần bào chữa của luật sư tôi vẫn khẳng định mình vô tội. Trong lúc đó đánh giá tình hình thì chúng tôi thấy rằng việc kháng án giảm bớt số năm tù của anh Định không có khả năng gì đạt được. Trong lúc các luật sư đang bào chữa thì anh Định nói với tôi và anh Thức rằng nên “xin khoan hồng” để rút ngắn thời gian tù nhằm sớm đưa Phong trào Con đường Việt Nam vào hoạt động. Anh Thức cũng đồng ý và khuyên tôi hãy cố gắng chịu đựng. Khi đến phiên tự bào chữa của tôi, thẩm phán hỏi tôi có nhận thấy tội của mình và xin khoan hồng không. Tôi đã trả lời là “tôi nhận lỗi thiếu sót và xin khoan hồng”. Trong giờ giải lao chờ nghị án, anh Thức và anh Định động viên tôi hãy nhẫn nhịn trong thời gian ở tù để tiếp tục được giảm án để có thể đưa Phong trào ra hoạt động sớm nhất. Đây thật sự là một sự chịu đựng không dễ dàng.

Sau phiên xử, chờ gần 02 tháng, vào ngày 07/07/2010 cả ba chúng tôi bị đưa đi thụ án tại phân trại số 01, Trại giam Xuân Lộc, Đồng Nai. Chúng tôi ở chung một buồng trong một khu riêng biệt. Chúng tôi đã có hơn một tháng trước khi anh Định chuyển về Trại giam Chí Hòa (vào ngày 10/08/2010) để trao đổi về việc tôi sẽ phát động Phong trào thay mặt cho hai người còn lại. Tôi và anh Định phải cố gắng để ra tù sớm nhất dù phải ở trong nước hay nước ngoài. Có ý kiến cho rằng sao tôi không có giấy viết tay ủy quyền của anh Thức và anh Định. Xin thưa rằng giấy tờ ra vào trại giam đều bị kiểm soát gắt gao, mà nếu những giấy ủy quyền ấy bị phát hiện thì làm sao Phong trào có thể ra đời được nữa. Sự thật sẽ luôn là sự thật và tôi tin sự thành thật của tôi sẽ được chứng thực. Rất may là mới đây bác Trần Văn Huỳnh đã chính thức khẳng định đúng điều này.

Cũng có ý kiến hỏi tôi rằng việc tôi phát động Phong trào như thế có làm ảnh hưởng đến việc ra tù sớm của anh Định và anh Thức không. Xin khẳng định là việc ra đời được Phong trào là ưu tiên số một của cả ba anh em chúng tôi nên không ai tính toán đến việc ảnh hưởng đến thời hạn tù. Nhưng tôi tin rằng việc làm cho Phong trào lớn mạnh sẽ góp phần đưa hai người bạn chí cốt của tôi sớm trở về trong vinh quang. Chúng tôi không chỉ cùng phấn đấu chung cho một mục đích mà còn chia sẻ nhau từng chén cơm manh áo trong tù. Do vậy tôi cũng sẽ cố gắng bằng mọi cách để các anh về sớm.

Thứ hai là việc tôi công khai danh sách những người được mời tham gia sáng lập Phong trào Con đường Việt Nam. Trước hết tôi xin nói rõ nguyên tắc đầu tiên trong tôn chỉ của Phong trào là CÔNG KHAI. Công khai không chỉ là một yêu cầu bắt buộc của các hoạt động dân chủ mà còn là cách để bảo vệ sự an toàn cho những người tham gia sáng lập Phong trào. Công khai không chỉ là cách để công chúng giám sát các hoạt động chính trị, xã hội mà còn là môi trường để những người tham gia các hoạt động đó tự điều chỉnh mình một cách tốt nhất.

Đã một lần trải qua bị điều tra trong một vụ án an ninh quốc gia, tôi thấu rõ những nguy hại của việc sử dụng quyền bảo vệ sự riêng tư của công dân được Hiến pháp bảo vệ. Việc này đã bị biến thành những chứng cứ và lý luận quy là chúng tôi có hoạt động bí mật với mưu đồ đen tối. Đã có rất nhiều người chẳng liên quan gì đến hoạt động của chúng tôi đã bị mời thẩm vấn liên tục chỉ vì chúng tôi có nhắc đến họ khi trao đổi với nhau. Trong đó đã có những lời khai không đúng sự thật mà tôi nghĩ là do sức ép hoặc do sợ. Khi bị thẩm vấn người ta sẽ bị nghe nói rằng người ngày đã nói thế này, người kia đã nói thế khác mà không hề biết được có đúng là có người đã nói như vậy hay không. Nhiều lúc cũng vì muốn yên thân mà họ đã phải chấp nhận những lời khai không đúng. Do vậy, nếu lần này tôi gửi thư riêng rẽ đến từng người mời họ tham gia sáng lập Phong trào thì họ có thể sẽ bị rơi vào trường hợp như trên. Việc tôi gửi đồng loạt đến nhiều người và công khai nội dung và danh sách người được mời sẽ ngăn cản sự bóp méo nội dung của nó. Trong các phản ứng gay gắt về việc này có người đã viết rằng: Xin hãy xem cho rõ, đây là danh sách mời tham gia chứ không phải là danh sách những người sẽ tham gia hoặc sẽ nhận lời. Nếu tôi mời và trao đổi riêng với những người này thì chắc sự việc sẽ không dừng lại ở đây.

Tuy nhiên, tôi đã không lường hết được những vấn đề do việc công khai trên gây ra, dẫn đến việc phản ứng gay gắt của một số người về cách làm này. Nhân đây tôi xin được xin lỗi các việc này về sự phiền toái đã gây ra cho quý vị. Nhưng tôi cũng xin nói rõ rằng danh sách mà tôi mời dựa trên đánh giá của tôi và các đồng sự tin rằng những người được mời sẵn sàng chia sẻ mục đích và việc làm của Phong trào Con đường Việt Nam thông qua nhận thức của chúng tôi từ những gì mà họ thể hiện trước công chúng. Nhưng rõ ràng là chúng tôi đã thiếu sót mà tôi nghĩ chúng tôi sẽ không thể nhận ra những thiếu sót này nếu không công khai hóa việc làm của mình.

Việc đưa các hoạt động của Phong trào ra công khai còn xuất phát từ một quan điểm là: Phong trào là một hoạt động chính trị - xã hội của quần chúng nên người dân phải được tham dự ngay từ trong quá trình thành lập nó. Chúng tôi phản đối cách làm theo kiểu thỏa thuận trong hậu trường rồi đem nội dung thỏa thuận ra công bố trước dân chúng. Nếu quý vị và các bạn đọc kỹ các tài liệu của Phong trào Con đường Việt Nam thì sẽ nhận ra rằng Phong trào tranh đấu cho việc người dân phải can dự vào các hoạt động và quyết định về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội… của đất nước ngay từ lúc chúng bắt đầu kết thúc. Chúng tôi luôn tin vào trí khôn quy ước của đại chúng (conventional wisdom), nếu người dân được công khai để có đủ những thông tin cần thiết thì kết quả cuối cùng sẽ xác lập ở một trạng thái tốt nhất cho dù có rất nhiều xu hướng khác nhau, trái chiều nhau. Sự thỏa hiệp, tức là những thỏa thuận trong hậu trường mà không có sự giám sát của dân chúng thì không phải lúc nào cũng tốt, mà đa phần tạo ra những kết quả đi ngược lại nguyện vọng của người dân.

Việc công khai tất cả các hoạt động của Phong trào rõ ràng là đã tạo ra nhiều xu hướng dư luận khác nhau, trái ngược nhau. Điều này là rất cần thiết để chúng tôi điều chỉnh cách thức hoạt động của mình để cuối cùng sẽ nhận được sự ủng hộ của công chúng nhiều nhất. Chúng tôi cho rằng không ai, dù có tài giỏi đến đâu, lại có thể tiên liệu được hết những tâm tư nguyện vọng của người dân mà xây dựng nên những sách lược phù hợp. Chỉ có cách công khai thì mọi thứ mới có thể bộc lộ ra hết được, kể cả những yếu kém của những người quản trị điều hành như tôi.

Chúng tôi đang nghiên cứu mọi ý kiến của công luận sau 09 ngày phát động Phong trào để điều chỉnh cách thức của mình tốt hơn, kể cả cách thức sáng lập, tham gia và ủng hộ, và cả về mục tiêu, tôn chỉ, phương thức hoạt động của Phong trào. Do vậy tôi mong tiếp tục nhận được những ý kiến góp ý, chỉ trích cho những vấn đề trên để chúng tôi có thể hoàn thiện được Phong trào một cách tốt nhất, phù hợp với đa số công chúng.

Có những nghi ngại cho rằng Phong trào Con đường Việt Nam là cái bẫy, là cách để đảng Cộng sản Việt Nam hạ cánh an toàn thì tôi nghĩ rằng những phân tích của công luận đã làm sáng tỏ là không phải như thế. Đây là sự thật và tôi cũng sẽ có giải trình rõ ràng trước công luận vào lần khác. Vì thời gian và nguồn lực có hạn nên chúng tôi không thể đáp ứng ngay mọi yêu cầu giải trình cùng một lúc. Xin mọi người thông cảm.

Cuối cùng tôi xin một lần nữa cảm ơn các bạn đã ủng hộ Phong trào và mong tiếp tục nhận được các ý kiến đóng góp của các bạn để việc thành lập, quản trị điều hành các hoạt động của Phong trào sẽ được hình thành theo cách mà đa số các bạn muốn, chứ không phải theo ý chủ quan của những người khởi xướng hay sáng lập. Tôi cam kết nguyên tắc này trước công luận.

Xin chân thành cảm ơn quý vị và các bạn. Kính chào trân trọng.

Người sáng lập Phong trào Con đường Việt Nam 

Lê Thăng Long