Doanh nghiệp xuất khẩu gạo “dính đòn” lỗ

Nguồn cung thiếu hụt trong khi hợp đồng xuất khẩu gạo đang tăng cao tiếp tục kéo giá lúa hàng hóa tại ĐBSCL tăng thêm. Song, việc này đã đẩy không ít doanh nghiệp rơi vào cảnh lỗ lã vì hợp đồng xuất khẩu ký trước có giá thấp.

Thị trường lúa gạo nội địa tăng mạnh đã đẩy không ít doanh nghiệp rơi vào cảnh lỗ lã do ký xuất khẩu giá thấp. Trong ảnh là nông dân Tiền Giang thu hoạch lúa vụ 3. Ảnh chụp ngày 12-9 - Ảnh: Trung Chánh

Cung hụt, giá tăng cao

Theo báo cáo của ngành nông nghiệp các tỉnh ĐBSCL, tính đến đầu tháng 9 này lúa hè thu (lúa vụ 2) cơ bản đã thu hoạch dứt điểm. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Long An, đến nay tỉnh đã thu hoạch xong 170.000 héc ta lúa vụ 2 tại các huyện Tân Hưng, Vĩnh Hưng, Mộc Hóa… Riêng lúa thu đông (lúa vụ 3) tại huyện Tân Thạnh hiện bà con cũng đang đẩy mạnh thu hoạch.

Tại Tiền Giang, tính đến giữa tháng 9 này, lúa vụ 3 cơ bản đã thu hoạch xong. “Lúa thu hoạch đến đâu thương nhân thu mua đến đấy hết hà”, ông Nguyễn Văn Hải, xã Phú Cường, huyện Cai Lậy, Tiền Giang cho biết.

“Nguồn cung hiện đã cạn, trong khi hợp đồng xuất khẩu tăng mạnh đã kích thích kéo giá lúa gạo nội địa tăng cao. Bên cạnh đó, hiện có một lượng lớn gạo Việt vẫn tiếp tục “chảy” sang Thái Lan qua đường Campuchia với giá cao cũng làm thương nhân, doanh nghiệp chúng ta đẩy mạnh gom hàng, làm giá tăng thêm”, ông Phạm Thái Bình, Giám đốc doanh nghiệp gạo Trung An (TP Cần Thơ) cho biết.

Hiện giá lúa IR 50404 tươi thu hoạch bằng máy gặt đập liên hợp có giá 5.050 – 5.150 đồng/kí lô gam và 5.850 – 6.000 đồng/kí lô gam đối với lúa khô. Các loại lúa hạt dài như OM 4218, OM 5451, OM 1490… có giá dao động từ 5.150 – 6.150 đồng/kí lô gam (tùy loại tươi hay khô).

Về giá gạo, hiện tại thị trường chợ gạo Bà Đắc, huyện Cái Bè, Tiền Giang và khu vực kinh doanh gạo quận Thốt Nốt, TP Cần Thơ có giá dao động từ 7.700 – 7.750 đồng/kí lô gam đối với gạo nguyên liệu của giống lúa IR 50404 và 7.850 – 7.900 đồng/kí lô gam đối với gạo nguyên liệu của giống lúa hạt dài.

Riêng về gạo thành phẩm, hiện có giá 8.700 – 8.800 đồng/kí lô gam đối với giống IR 50404 chế biến thành gạo 5% tấm và 8.850 – 8.900 đồng/kí lô gam đối với giống lúa hạt dài.

Doanh nghiệp lỗ

Giá lúa thị trường nội địa tăng cao, trong khi các hợp đồng ký xuất khẩu trước đây với giá thấp, có lúc chỉ 375 đô la Mỹ/tấn (gạo 25% tấm) đã đẩy không ít doanh nghiệp rơi vào cảnh lỗ nặng.

Ông Phạm Thái Bình cho biết: “Giá xuất khẩu gạo Việt Nam quá không phù hợp, còn rất thấp. Chính phủ giao cho doanh nghiệp Nhà nước đại diện đi ký ở những thị trường tập trung (Philippines) để làm “đầu tàu” kéo giá các giá các hợp đồng thương mại lên. Thế nhưng, các hợp đồng tập trung lại ký với giá quá thấp, sao mà không lỗ cho được”.

“Nếu doanh nghiệp nào chủ động được nguồn hàng giá rẻ thì mức lỗ sẽ thấp, chứ đợi đến gần thời hạn thực hiện hợp đồng mới thu gom gạo và giao cho đối tác sẽ lỗ nặng hơn”, ông Bình cho biết thêm.

Theo tính toán của một số doanh nghiệp xuất khẩu gạo tại cụm công nghiệp An Thạnh, huyện Cái Bè, Tiền Giang, giá gạo nội địa hiện tại là 8.800 đồng/kí lô gam, tương đương 440 đô la Mỹ/tấn (gạo 5% tấm, tính tỷ giá 1 đô la Mỹ là 20.000 đồng), trong khi giá hợp đồng xuất khẩu đã ký 400 - 420 đô la Mỹ/tấn, chắc chắn doanh nghiệp sẽ lỗ. 

Trước tình hình giá gạo nội địa liên tục tăng mạnh kể từ đầu tháng 8 đến nay, ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) khuyến cao, các doanh nghiệp không nên vội ký hợp đồng xuất khẩu vì rất dễ bị thua lỗ nếu giá nội địa tiếp tục tăng.

Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) cho biết, tính đến ngày 6-9, Việt Nam đã xuất khẩu được gần 5,2 triệu tấn gạo, trị giá FOB đạt gần 2,3 tỉ đô la Mỹ. Riêng trong tuần đầu tháng 9 (1-9 đến 6-9), Việt Nam xuất khẩu gần 66.000 tấn gạo, trị giá FOB gần 30 triệu đô la Mỹ.